عفونت کلیه
تابهحال در کمر و پهلوی خود احساس درد داشتهاید؟ شاید در چنین شرایطی فکر کنید این درد بهخاطر کمآبشدن بدن یا فعالیتهای بدنی سنگین است. اما ممکن است درد شما ناشی از عفونت کلیه باشد. تب و سوزش هنگام ادرار نیز از دیگر علائم عفونیشدن کلیهها هستند. برای تشخیص عفونت کلیه پزشک برای شما آزمایش ادرار و برای درمان آن آنتیبیوتیک تجویز میکند. برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری توصیه میشود مایعات فراوان بنوشید، بهداشت شخصی را رعایت کنید و ادرارتان را برای مدت طولانی در مثانه نگه ندارید. مصرف مواد غذایی مانند سبزی با برگهای تیره از جمله اسفناج، زغالاخته و انواع توت توصیه میشود
عفونت کلیه چیست؟
کلیههای شما برای دفع مواد زائد بدن ادرار تولید میکنند. ادرار از طریق لولهها (حالبها) به سمت مثانه حرکت میکند و سپس از طریق مجاری خروجی ادرار، دفع میشود. دفع ادرار باعث میشود این بخش از بدن هیچگونه باکتری یا میکروبی نداشته باشد. عفونت کلیه نوعی عفونت مجاری ادراری است که در آن باکتریها از قسمتی از بدن شما مانند مثانه به سمت کلیهها حرکت میکنند. هنگام عفونی شدن کلیهها درد شدیدی در پهلو و کمر خود احساس خواهید کرد. در چنین شرایطی توصیه میشود به سرعت به پزشک مراجعه کنید. در صورت به موقع درمان نشدن این بیماری با آسیبهای اساسی کلیه مواجه خواهید شد.
علائم عفونت کلیه
علاوهبر درد در ناحیه شکم و پهلو، عفونی شدن کلیه علائم دیگری نیز دارد که عبارتند از:
- تب
- لرز
- احساس سوزش یا درد هنگام دفع ادرار
- نیاز متعدد به دفع ادرار
- میل شدید به ادرار کردن
- درد در کشاله ران
- حالت تهوع و استفراغ
- وجود عفونت یا خون در ادرار
- بوی بد ادرار یا کدر بودن آن
علائم عفونت کلیه در زنان
طول مجاری ادراری زنان نسبت به مجاری ادراری مردان کوتاهتر است. به همین دلیل احتمال ابتلای زنان به عفونت کلیه از احتمال ابتلای مردان به این بیماری بیشتر است. باکتریها میتوانند از طریق واژن و مقعد به مثانه برسد. علائم عفونت کلیه در زنان عبارتند از:
- تکرر ادرار
- تب و لرز
- کاهش اشتها
- حالت تهوع
علائم عفونت کلیه در مردان
علائم عفونت کلیه در مردان تا حد زیادی به سن آنها بستگی دارد. این بیماری در مردان جوان با کمردرد، تب و لرز، سوزش ادرار و … خود را نشان میدهد. اما سالمندان معمولا هنگام عفونت کلیوی بیحوصله و کلافه میشوند.
علائم عفونت کلیه در کودکان
علائم عفونت کلیه در کودکان به سن آنها بستگی دارد. عفونت کلیه کودکانی که زیر دو سال هستند معمولا تنها با تب خود را نشان میدهد. اما این نوع عفونت در کودکان بالای ۲ سال علائم زیر را از خود بروز میدهد:
- ادرار بدبو
- وجود خون در ادرار
- شب ادرار
- تب و بیحالی
- شکمدرد
- استفراغ
علائم عفونت کلیه در بارداری
عفونت مجاری ادرار و کلیهها یکی از رایجترین بیماریهای زنان در دوران بارداری است. تب، درد پهلو و پشت، حالت تهوع و استفراغ و نیاز مکرر به دفع ادرار از علائم عفونت کلیه در دوران بارداری است. برخی از این علائم شبیه علائم عادی دوران بارداری هستند. به همین دلیل توصیه میشود در صورت بروز هر یک از آنها به پزشک مراجعه کنید تا این بیماری به موقع تشخیص داده شود.
شرایط ابتلا به عفونت کلیه
عوامل مختلفی در ابتلا به عفونت کلیه نقش دارند. از جمله این عوامل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- انسداد: هر مسئلهای که باعث شود شما نتوانید ادرار خود را به موقع دفع کنید باعث رشد باکتریها و برگشت ادرار به کلیهها میشود. از عوارض انسداد مجاری کلیهها میتوان به سنگ کلیه، بزرگ شدن پروستات و افتادگی رحم اشاره کرد. وارد شدن فشار به مثانه در دوران بارداری نیز خطر ابتلا به انسداد مجاری ادراری را در این دوران زیاد میکند.
- رفلاکس وزیکوورترال: در این وضعیت ادرار شما از مثانه دفع نمیشود.
- آناتومی بدن: زنان به دلیل کوتاهتر بودن طول مجاری ادراری بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
تشخیص عفونت کلیه
پزشکان معمولا برای تشخیص عفونت کلیه آزمایش ادرار و آزمایش خون را تجویز میکنند. اگر بیماری با این موارد تشخیص داده نشود از سیتیاسکن یا سونوگرافی کلیهها استفاده میکنند. برای به موقع تشخیص دادن این عفونت هنگام بروز همزمان علائمی مانند تب و پهلو درد به پزشک مراجعه کنید.
درمان عفونت کلیه
برای درمان این نوع عفونت معمولا از آنتیبیوتیک استفاده میشود. پزشکان توصیه میکنند ۱۴ روز آنتیبیوتیک مصرف کنید. اگر درد با مصرف آنتیبیوتیک آرام نشود ممکن است در بیمارستان بستری شوید. داروهایی که در زمان عفونت کلیهها تجویز میشوند عبارتند از:
- تری متوپریم – سولفامتوکسازول
- آموکسی سیلین یا آگمنتین
- سفتریاسون یا سفالکسین
- سیپروفلوکساسین یا لووفلوکساسین
روشهای پیشگیری از عفونت کلیه
عفونت کلیه اغلب با عفونت مثانه شروع میشود. بنابراین پیشگیری از عفونتهای دستگاه ادراری تحتانی اولین قدم برای پیشگیری از عفونت کلیه است. از دیگر روشهای پیشگیری از این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- نوشیدن مایعات فراوان با پزشک خود درباره میزان آبی که باید روزانه مصرف کنید صحبت کنید.
- دستشویی رفتن: نگه داشتن ادرار به رشد باکتریها کمک میکند. باید در صورت نیاز به دفع ادرار فورا مثانه خود را خالی کنید.
- ادرار پس از رابطه جنسی: دفع ادرار پس از رابطه جنسی به از بین بردن باکتریهای این ناحیه کمک میکند.
- رعایت بهداشت: مواردی مانند دوش گرفتن منظم و تعویض لباس زیر خیس یا عرق کرده به جلوگیری از ورود باکتری به بدن شما کمک میکند. پس از دفع ادرار و مدفوع بدن خود را خوب بشویید و خشک کنید.
- مصرف میوه: مصرف میوههای غنی از ویتامین و مواد مغذی به عملکرد صحیح کلیهها کمک میکند و مانع از آسیب دیدن آنها میشود. در جدول زیر میوهها و سبزیهای مناسب برای پیشگیری از عفونت کلیه نوشته شده است.
عفونت کلیه یا پیلونفریت یکی از مشکلات جدی و دردناک دستگاه ادراری است که در صورت عدم درمان بهموقع، میتواند منجر به عوارض جدی شود. این بیماری بیشتر در زنان شایع است و معمولاً در اثر عفونت باکتریایی ایجاد میشود. در این مقاله، به بررسی علائم عفونت کلیه در زنان، درمانهای دارویی و تغذیه مناسب برای بهبود سریعتر میپردازیم.
۱. علائم عفونت کلیه در زنان چیست؟
زنان به دلیل کوتاهتر بودن مجرای ادراری نسبت به مردان، بیشتر در معرض عفونت کلیه قرار دارند. از جمله علائم رایج این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد شدید در پهلو یا کمر (معمولاً در یک طرف)
- تب و لرز
- احساس سوزش هنگام ادرار کردن
- نیاز مکرر به دفع ادرار
- تغییر رنگ و بوی بد ادرار
- حالت تهوع و استفراغ
- خستگی و ضعف عمومی
اگر این علائم را دارید، باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
۲. بهترین آنتیبیوتیک برای عفونت کلیه
پزشک بسته به نوع عفونت و شدت آن، آنتیبیوتیکهای مختلفی را تجویز میکند. برخی از آنتیبیوتیکهای رایج برای درمان عفونت کلیه عبارتند از:
- سیپروفلوکساسین (Ciprofloxacin)
- آموکسیسیلین/کلاوولانات (Amoxicillin/Clavulanate)
- تریمتوپریم/سولفامتوکسازول (TMP-SMX)
- لووفلوکساسین (Levofloxacin)
- سفالکسین (Cephalexin)
این داروها باید تحت نظر پزشک مصرف شوند و دوره درمان کامل شود تا از عود مجدد بیماری جلوگیری شود.
۳. برای عفونت کلیه چه بخوریم؟
رژیم غذایی مناسب میتواند در بهبود سریعتر عفونت کلیه تأثیرگذار باشد. برخی از مواد غذایی مفید عبارتند از:
- آب فراوان: مصرف زیاد آب به دفع باکتریها از مجاری ادراری کمک میکند.
- آب زغالاخته: خاصیت ضدباکتریایی دارد و به کاهش عفونت ادراری کمک میکند.
- ماست پروبیوتیک: به تقویت سیستم ایمنی و تعادل باکتریهای بدن کمک میکند.
- سبزیجات برگ سبز: مانند اسفناج و کلم بروکلی که سرشار از ویتامینها و آنتیاکسیدانها هستند.
- سیر و زنجبیل: خاصیت ضدالتهابی و ضدمیکروبی دارند.
۴. آیا عفونت کلیه خطرناک است؟
عفونت کلیه اگر درمان نشود، میتواند بسیار خطرناک باشد و منجر به عوارض زیر شود:
- گسترش عفونت به جریان خون (سپسیس) که میتواند کشنده باشد.
- آسیب دائمی به کلیهها و کاهش عملکرد آنها.
- تشکیل آبسه کلیوی که نیاز به جراحی دارد.
- فشار خون بالا ناشی از آسیب کلیوی.
در نتیجه، درمان سریع و رعایت نکات بهداشتی اهمیت بسیار زیادی دارد.
۵. برای عفونت کلیه چه قرصی بخوریم؟
بسته به نوع عفونت، پزشک ممکن است داروهای زیر را تجویز کند:
- آنتیبیوتیکها (مانند سیپروفلوکساسین، سفالکسین، آموکسیسیلین)
- مسکنها (مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای کاهش درد و تب)
- داروهای ضد اسپاسم ادراری (مانند فنازوپیریدین) که سوزش ادرار را کاهش میدهند.
هیچ دارویی را بدون مشورت پزشک مصرف نکنید.
۶. مترونیدازول برای عفونت کلیه
مترونیدازول معمولاً برای عفونتهای باکتریایی خاص مانند عفونتهای واژینال و برخی مشکلات گوارشی تجویز میشود. در عفونتهای کلیه، این دارو کمتر استفاده میشود، مگر اینکه پزشک تشخیص دهد که یک عفونت خاص نیاز به این آنتیبیوتیک دارد.
۷. علائم عفونت کلیه سمت راست
اگر عفونت کلیه در سمت راست بدن ایجاد شود، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد شدید در پهلوی راست یا کمر سمت راست
- تورم در همان ناحیه
- حالت تهوع و استفراغ
- تب و لرز
- افزایش دفعات دفع ادرار
این علائم ممکن است با سنگ کلیه یا مشکلات گوارشی اشتباه گرفته شود، بنابراین تشخیص دقیق پزشک ضروری است.
۸. چه میوههایی برای عفونت کلیه خوب است؟
برخی از میوهها خاصیت ضدالتهابی و ضدباکتریایی دارند و به بهبود عفونت کلیه کمک میکنند:
- زغالاخته: یکی از بهترین میوهها برای سلامت کلیه است.
- هندوانه: خاصیت ادرارآور دارد و به دفع سموم کمک میکند.
- لیمو و پرتقال: سرشار از ویتامین C هستند و ایمنی بدن را تقویت میکنند.
- بلوبری و تمشک: دارای آنتیاکسیدانهای قوی برای مبارزه با عفونتها هستند.
- سیب: به تنظیم سطح اسید ادرار کمک میکند.
نتیجه گیری
عفونت کلیه یک بیماری جدی است که نیاز به تشخیص و درمان سریع دارد. علائم این بیماری شامل درد در پهلو، تب، تهوع و تغییر رنگ ادرار است. درمان آن شامل مصرف آنتیبیوتیکها، مسکنها و رعایت رژیم غذایی مناسب میشود. مصرف آب کافی، میوههای مفید و پرهیز از غذاهای مضر میتواند به بهبود سریعتر کمک کند. در صورت مشاهده علائم، مراجعه فوری به پزشک توصیه میشود تا از عوارض خطرناک جلوگیری شود.